ΦΩΝΟΓΡΑΦΟΣ

Η ιδιαιτερότητα της αποστολής του Πάουλ Κρέτσμερ στη Λέσβο έγκειται, μεταξύ άλλων, στην αξιοποίηση του φωνογράφου στην γλωσσολογική έρευνα πεδίου. Με την ίδρυση της Επιτροπής του Φωνογραφικού Αρχείου (Phonogrammarchiv-Kommission) το 1899 (σήμερα Phonogrammarchiv), κατασκευάστηκε ένας φωνογράφος (Archivphonograph Type I), ο οποίος τέθηκε σε χρήση κατά τη διάρκεια τριών αποστολών το 1901: στη Νότια Αμερική, στην Κροατία και τέλος από τον Κρέτσμερ στη Λέσβο.

Ο φωνογράφος (Archivphonograph Type I) που χρησιμοποιήθηκε στις αποστολές του 1901 χωρίς χωνί (© Phonogrammarchiv)
Ημερολόγιο Πάουλ Κρέτσμερ 1901 (OeNB: Cod. Ser. 53996, Stueck 3, 14v)

120 ΚΙΛΑ

Ο Πάουλ Κρέτσμερ σημείωσε τις επί τόπου πρακτικές δυσκολίες στον χειρισμό του μηχανήματος, το οποία μαζί με τις πλάκες εγγραφής ζύγιζε 120 κιλά. Ο φόβος των ανθρώπων και η προκατάληψή τους μπροστά στο φωνογράφο, δυσχέραιναν μεταξύ άλλων τη διαδικασία της ηχογράφησης, σύμφωνα με την οποία έπρεπε κανείς να μιλάει αρκετά δυνατά και με σαφή άρθρωση του λόγου για περίπου δύο συνεχή λεπτά (διάρκεια ηχογράφησης μιας πλάκας).

Ημερολόγιο Πάουλ Κρέτσμερ 1901 (OeNB: Cod. Ser. 53996, Stueck 3, 14v)

11 ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΕΙΣ

Μετά την επιστροφή του στη Βιέννη, ο Πάουλ Κρέτσμερ παρέδωσε τρία ελληνικά τραγούδια στο Φωνογραφικό Αρχείο. Τα τραγούδια αυτά, που τραγουδήθηκαν από τον ψάλτη Μιχαήλ Ευθυμιάδη, ανήκουν στις παλαιότερες δημοσιευμένες ηχογραφήσεις ελληνικής μουσικής.

Η τεκμηρίωσή τους βασίζεται στα πρωτόκολλα των ηχογραφήσεων (Protokolle der Tonaufnahmen), που παρέδωσε ο Κρέτσμερ μαζί με το ηχητικό υλικό στο Αρχείο. Στα πρωτόκολλα αυτά υπάρχουν πληροφορίες για την εκάστοτε ηχογράφηση, καθώς και για τα πρόσωπα που ηχογραφήθηκαν.

Ημερολόγιο Πάουλ Κρέτσμερ 1901 (OeNB: Cod. Ser. 53996, Stueck 3, 15r)
Το πρώτο τραγούδι από το τρίτο ημερολόγιο του Πάουλ Κρέτσμερ 1901 (OeNB: Cod. Ser. 53996, Stueck 3, 4r)

ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ

Η μεταγραφή των τριών τραγουδιών στα μεταδεδομένα (metadata) αυτού του ιστότοπου βασίζεται στις σημειώσεις του Πάουλ Κρέτσμερ από το τρίτο ημερολόγιο του υπό τον τίτλο: «Φωνογραφικές ηχογραφήσεις» („ Phonographische Aufnahmen“). Καθώς τα τραγούδια ήταν μακροσκελή, δεν μπόρεσαν να καταγραφούν όλοι οι στίχοι από τον φωνογράφο. Στις σημειώσεις του Κρέτσμερ, οι οποίες αναπαράγουν τους στίχους ολόκληρων των τραγουδιών, το τέλος της ηχογράφησης σημειώνεται με τις λέξεις “μέχρι εδώ” (bis hier).

Όλες οι μεταγραφές από τα ταξιδιωτικά ημερολόγια που παρατίθενται σε αυτήν την έκδοση, φέρουν στο τέλος έναν σύνδεσμο που οδηγεί στην αντίστοιχη σελίδα του ημερολογίου. Όλες οι προσθήκες αποτυπώνονται στις μεταγραφές σε αγκύλες. Οι παρενθέσεις υποκαθιστούν τις συντομογραφίες από το πρωτότυπο.

Το πρώτο τραγούδι από το τρίτο ημερολόγιο του Πάουλ Κρέτσμερ 1901 (OeNB: Cod. Ser. 53996, Stueck 3, 4r)

[Auf einsamem Friedhof]

[Σε κοιμητήριον έρημον]

[Du mein süßer Engel]

[Γλυκύτατε μου Άγγελε εσύ]

[Ein Mädchen mit blonden Locken]

[Μια κόρη με ξανθά μαλλιά]